1. Hội chứng buồng trứng đa nang là gì
Hội chứng buồng trứng đa nang (BTĐN) được dịch từ tiếng Anh là “Polycystic Ovary Syndrome”, viết tắt là PCOS. Đây là một trong những rối loạn nội tiết thường gặp nhất, xảy ra ở khoảng 5-10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (Thessaloniki Consensus, 2008).
Bệnh nhân PCOS có nhiều biểu hiện lâm sàng khác nhau, quan trọng nhất bao gồm rối loạn phóng noãn, các dấu hiệu cường androgen và hình ảnh buồng trứng đa nang trên siêu âm. Các biểu hiện thay đổi rất nhiều giữa các cá thể, chủng tộc và vùng miền khác nhau. Trên từng cá thể, biểu hiện của PCOS cũng có thể thay đổi tùy theo các giai đoạn khác nhau của cuộc sống.
2. Chẩn đoán:
Hội chứng buồng trứng đa nang được chẩn đoán khi có 2 trong 3 tiêu chuẩn
1. Rối loạn phóng noãn hay không phóng noãn
2. Cường androgen được chẩn đoán bằng các dấu hiệu lâm sang và/hay cận lâm sàng.
3. Hình ảnh buồng trứng đa nang trên siêu âm.
3. Điều trị buồng trứng đa nang.
Điều trị tận gốc hội chứng này chưa thể thực hiện được do cơ chế bệnh sinh chưa được hiểu rõ. Nhìn chung, có thể chia làm hai nhóm, nhóm có hiếm muộn và nhóm không có hiếm muộn. Ở đây mình chỉ xin đề cập đến nhóm có hiếm muộn.
Nguyên nhân hiếm muộn ở bệnh nhân có hội chứng buồng trứng đa nang chủ yếu do rồi loạn hay không phóng noãn. Có nhiều chiến lược khác nhau được sử dụng để gây phóng noãn cho và điều trị cho nhóm bệnh nhân này như:
- Thay đổi lối sống: Giảm cân là một vấn đề quan trọng được khuyến cáo, giảm ít nhất 5% trọng lượng cơ thể có ý nghĩa lơn trong điều trị. Ngoài ra tập thể dục, lối sống lành mạnh là một trong những biện pháp đầu tay trong điều trị hiếm muộn ở nhóm này.
- Gây phóng noãn bằng Aromatase - inhibitor (Letrozole) hoặc clomiphencitrat.
- Thuốc tăng nhạy cảm inulin – Metformin: Liều dung metformin 3 lần/ngày trong 1 tháng hoặc 2 lần/ngày trong 3 tháng. Tuy nhiên theo một phân tích gộp, tỉ lệ phóng noãn và tỉ lệ có thai của hai nhóm có sử dụng và không sử dụng metformin không có sự khác biệt.
- Dùng gonadotrophin: được xem là lựa chọn thứ 2 sau thuốc gây phóng noãn đường uống.
Có hai phác đồ thường dùng là phác đồ tăng liều và phác đồ giảm liều dần. Ngoài ra có thể kết hợp vừa tăng liều sau đó giảm liều đề giảm nguy cơ đáp ứng buồng trứng quá mức.
Sau gây phóng noãn bằng AI, CC hay Gonadotrophin thường kết hợp bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI)
- Đốt điểm buồng trứng: Tuy nhiên phương pháp này có một số nguy cơ là dính sau mổ, hủy mô lành buồng trứng.
- Đốt điểm buồng trứng: Tuy nhiên phương pháp này có một số nguy cơ là dính sau mổ, hủy mô lành buồng trứng.
- Trưởng thành trứng non (IVM).
- Tóm lại buồng trứng đa nang là một bệnh lý thường gặp, là một trong những nguyên nhân gây hiếm muộn, bệnh nhân cần đến các trung tâm hỗ trợ sinh sản để khám và điều trị sớm. Tại Khoa Hỗ trợ sinh sản Phú Thọ đã khám và điều trị thành công mang lại niềm vui cho rất nhiều bệnh nhân có hội chứng buồng trứng đang nang.